Czym jest powięź, jaką pełni funkcję i dlaczego jest ważna przy holistycznym podejściu do zdrowia?

Zapewne każdy słyszał, że ciało zbudowane jest z kości, mięśni, narządów i naczyń. Czy wiesz jednak, że jest tkanka, która oplata wszystkie struktury w naszym ciele i łączy je w całość? Do niedawna nieznana lub pomijana, a ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania całego organizmu.

Ta tajemnicza struktura to powięź.

Ludzkie ciało nie jest zbiorem niezależnie działających narządów czy układów. Wszystkie elementy w naszym organizmie są połączone – nie tylko strukturalnie, wzajemnie wpływają na swoje funkcjonowanie. Musimy zatem patrzeć na człowieka holistycznie – i tu nie możemy zapominać o roli powięzi. Łączy ona przecież wszystkie tkanki i odpowiada za ich współpracę.

Dysfunkcja powięzi w danym miejscu powoduje zmiany nie tylko lokalne, ale i w całym organizmie. Dlatego np. dawno skręcony staw skokowy może powodować ból szyi. Pamiętajmy także o psychosomatyce. Stan emocjonalny ma wpływ na kondycję ciała. Stres i napięcia psychiczne mają negatywny wpływ na powięź. W konsekwencji może to objawiać się np. napięciowymi bólami głowy czy kręgosłupa.

Czym jest powięź, jakie pełni funkcje i dlaczego należy dbać o jej dobrą kondycję – dowiesz się właśnie z tego artykułu.

Co to jest powięź?

Powięź to tkanka łączna, zbudowana w 70% z wody oraz z kolagenu i elastyny, które sprawiają, że jest jednocześnie wytrzymała i rozciągliwa. Znajduje się w całym ciele. Otacza mięśnie, kości, nerwy, naczynia i narządy, a także wchodzi do ich wnętrza, tworząc nieprzerwaną, trójwymiarową sieć. Scala wszystkie struktury, podtrzymuje i wyznacza ich układ przestrzenny.

Powięź łączy wszystkie tkanki w całość jako jeden organizm i zapewnia spójne działanie pomiędzy organami. Właśnie dlatego zaburzenie w jednym miejscu może wpływać na dysfunkcję innego obszaru, a nawet całego ciała.

Dzięki powięzi mięśnie mogą pełnić swoją podstawową funkcję, którą jest ruch. Bez niej nie byłoby to możliwe! To ona, otacza tkankę mięśniową, nadaje mięśniom zwarty kształt (bez niej włókna mięśniowe zachowywałyby się jak budyń). Tkanka łączna wchodzi także do wnętrza każdego mięśnia i oddziela jego części od siebie. Dzięki powięzi głowy mięśnia i sąsiednie struktury mogą swobodnie ślizgać się po sobie podczas ruchu. Każdy, kto kiedykolwiek kroił mięso, na pewno widział cienką białą błonę (na zewnątrz i pomiędzy włóknami) – tak właśnie wygląda powięź.

Powięź łączy poszczególne części układu ruchu i utrzymuje je we właściwym położeniu. Spaja torebki i więzadła z odpowiednimi receptorami, które kontroluje napięcie mięśni, ruch ciała i postawę.

Struktura powięzi

Powięź składa się z trzech warstw:

• Powierzchownej, która łączy skórę, podskórną tkankę tłuszczową oraz naczynia i przechodzi w powięź głęboką
• Głębokiej, która otacza mięśnie i narządy wewnętrzne, dzięki czemu nadaje im kształt; osłania naczynia limfatyczne i krwionośne, nerwy i kości, tworzy więzadła oraz łączy ze sobą wszystkie struktury, określając ich położenie i możliwość ruchu względem siebie. Powięź głęboka scala mięśnie i przyczepia je do kości; zapewnia ślizg mięśni względem siebie,dzięki niej mięśnie, mimo że pracują indywidualnie, mogą współpracować tworząc łańcuchy mięśniowo- powięziowe (kinematyczne)
• Namięsnej, która dzieli mięśnie na mniejsze struktury, jest wbudowana w ich wnętrze – ma wpływ na ich napięcie i kurczenie podczas pracy; przechodzi w ścięgna i przenosi siły; łączy się bezpośrednio z powięzią głęboką.

Funkcje powięzi – za co odpowiada w naszym ciele?

Powięź to bardzo istotna struktura w naszym ciele. W dużym stopniu odpowiada za kształt i funkcjonowanie całego organizmu.

Co konkretnie robi powięź?

Podpiera i stabilizuje struktury

Powięź otacza tkanki, nadając im kształt. Tworzy architekturę wewnętrzną – łączy ze sobą kości i mięśnie oraz pozostałe struktury, powleka kręgosłup i naczynie, są w niej zawieszone narządy. Jako nieprzerwana sieć scala ciało w jeden organizm. Mimo pewnej ruchomości utrzymuje poszczególne struktury w ciele we właściwym ułożeniu.

Wpływa na postawę ciała

Odpowiada za propriocepcję (czyli czucie głębokie, które pozwala określić położenie części ciała w przestrzeni) , napięcie mięśni i czucie bólu, co wpływa na stabilizację i postawę ciała.

Tworzy korytarze dla naczyń i nerwów

Powięź wytyczna drogi i kanały przebiegu nerwów, naczyń limfatycznych, żył i tętnic, zapewniając prawidłowy przepływ

Przenosi siły i obciążenia

Powięź może przejąć na siebie do 80% obciążenia działającego na układ ruchu- bez niej mięśnie nie wytrzymałyby wielu obciążeń. Dzięki niej możemy się poruszać- umożliwia przeniesienie siły z pracy mięśni na kości.

Amortyzuje i chroni

Bierze główny udział w pochłanianiu i rozpraszaniu energii- gdy obciążenie jest zbyt duże, najpierw uszkodzona jest powięź, która może się szybko zregenerować. W ten sposób organy i inne struktury są chronione. Poza tym powięź, oddzielając przestrzenie, nie pozwala rozprzestrzeniać się patogenom na inne okolice.

Transportuje substancje i uczestniczy w regeneracji

Powięź umożliwia transport chłonki i krwi. To one usuwają toksyny i uboczne produkty przemiany materii. Zapewniają także dopływ substancje odżywczych i tlenu, niezbędnych do naturalnej regeneracji. Transport ten wspomagany jest przez skurcze mięśni, które uciskają na naczynia włosowate.

Co szkodzi powięzi?

Najczęstsze przyczyny pogorszenia stanu powięzi zazwyczaj wynikają z jej przeciążenia lub zaniedbania. Są to przede wszystkim: zła postawa ciała, brak ruchu lub nadmierne obciążenia i przetrenowanie, wielokrotne powtarzanie tego samego ruchu, niewystarczająca regeneracja, nieprawidłowe wzorce ruchowe, złe odżywianie, przewlekły stres, stany zapalne i operacje.

Skutki złej kondycji powięzi

Jeśli nie dbamy o stan naszej powięzi, narażamy się na szereg nieprzyjemnych dolegliwości. Kiedy powięź jest odwodniona a jej napięcie zbyt duże (np. w wyniku przeciążenia czy długotrwałego wykonywania tego samego ruchu) zaczyna tracić właściwości elastyczne i sklejać się z okolicznymi tkankami. Ogranicza to ruch struktur względem siebie i utrudnia przepływ krwi i limfy. W efekcie, szkodliwe produkty przemiany materii i toksyny nie są usuwane a składniki odżywcze i tlen, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania i regeneracji, nie docierają w odpowiedniej ilości. Tak powstają sklejenia i bolesne mięśniowo-powięziowe punkty spustowe, których następstwem jest zaburzenie pracy mięśni, ból, sztywność, a nawet ograniczenie ruchu w stawach.

Ponieważ powięź jest nieprzerwana i wypełnia ciało na poziomie komórek, tkanek i narządów ma ogromny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Każde zaburzenie przekłada się na inne miejsca i może powodować także obrzęki, zaburzenia krążenie złe samopoczucie, rozdrażnienie, zmęczenie, a nawet urazy.

Jak rozluźnić powięź?

Na szczęście powięź cechuje duża zdolność do regeneracji- przy prawidłowym postępowaniu można utrzymać jej dobry stan a nawet przywrócić formę. Jak zatem zadbać o powięź?

Ruszaj się

Znasz powiedzenie, że ”ruchem można zastąpić prawie każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi ruchu”. Sprawdza się to także w przypadku powięzi. Odpowiednia dawka ruchu nawadnia i rozluźnia ją.

Roluj się

Rolowanie to prosta i łatwo dostępna metoda terapii powięziowej, którą można wykonać samodzielnie. Wykorzystuje się w niej specjalne wałki i piłeczki do masażu, do których dociska się części ciał i powoli przetacza po sprzęcie. Więcej o rolowaniu dowiesz się z artykułu Dlaczego rolowanie mięśni jest ważne i czy jest dla każdego?

Rozciągaj się

Ćwiczenia rozciągające wykonuj powoli i spokojnie, najlepiej przez kilka minut. Dobrze sprawdzi się także joga.

Pij wodę!

Bez wody nie ma życia, całe nasze ciało się z niej składa… w powięź w 70%. Aby mogła uniknąć sklejeń z odwodnienia i zachować swoją elastyczność zapewnij jej odpowiednią ilość wody w ciągu dnia.

Skorzystaj z pomocy fizjoterapeuty

Jeśli profilaktyka i autoterapia okażą się niewystarczające, z pomocą przychodzi fizjoterapia. Wykwalifikowany terapeuta może zaproponować specjalistyczne metody i zabiegi, tj.:

• manualny masaż powięziowy
• manipulacja powięzi
• metoda FDM
• techniki rozluźniania pozycyjnego
• kompresja ischemiczna
• terapia narzędziowa
• suche igłowanie
• terapia Tecar

Powięź ma duży wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie i funkcjonowanie. Warto wsłuchać się w swoje ciało i na co dzień dbać o jej prawidłowy stan. A skoro już wiesz, jak ważna to struktura, pamiętaj aby regularnie poświęcić czas na utrzymanie jej w dobrej kondycji.