Wskazania i przeciwwskazania do drenażu limfatycznego – co warto wiedzieć?

Drenaż limfatyczny należy do skutecznych technik usprawniania funkcjonowania układu limfatycznego. Terapia drenażowa przynosi ulgę spuchniętym kończynom i pomaga w redukcji obrzęków. To doskonałe narzędzie w łagodzeniu bólu, aktywacji procesów regeneracyjnych oraz wspomaganiu ogólnego dobrego samopoczucia. Dowiedz się, kto powinien korzystać z drenażu limfatycznego i jakie są przeciwwskazania do przeprowadzenia zabiegu.

Na czym polega drenaż limfatyczny?

Aby zrozumieć wpływ drenażu na organizm, warto na początek przybliżyć działanie układu limfatycznego. Układ limfatyczny to sieć naczyń i organów, którego głównym zadaniem jest transport limfy (chłonki) – bezbarwnej cieczy bogatej w wodę, białka, tłuszcze i komórki odpornościowe. Limfa pełni kluczową funkcję w oczyszczaniu organizmu oraz wspomaganiu odporności.

Drenaż limfatyczny to rodzaj specjalistycznego masażu uciskowego, którego zadaniem jest transport zalegającej chłonki w kierunku węzłów chłonnych, co pozwala na redukcję obrzęków oraz poprawę motoryki układu chłonnego. Metoda stanowi skuteczne uzupełnienie terapii wielu schorzeń oraz działań profilaktycznych. Zabieg może być przeprowadzony na dwa sposoby:

• manualny drenaż limfatyczny wykonywany przez fizjoterapeutę lub masażystę. Terapia składa się z delikatnych rytmicznych technik głaskania, rozcierania i ugniatania o niewielkiej sile nacisku na ciało. Podczas zabiegu specjalista opracowuje węzły chłonne zbierające chłonkę z problematycznej okolicy, a następnie wykonuje delikatne ruchy przepychające w kierunku ujść żylnych;
• mechaniczny drenaż limfatyczny (presoterapia) za pomocą specjalnych aparatów do drenażu limfatycznego. Zabieg mechaniczny wykorzystuje przesuwającą się falę uciskową, działając na zasadzie przerywanego pneumatycznego ucisku. Równomierny i kontrolowany nacisk na ciało stymuluje działanie układu limfatycznego oraz układu krążenia. Aparaty do presoterapii mogą występować w postaci bezprzewodowych butów kompresyjnych lub nogawek do drenażu limfatycznego z zewnętrznym aparatem. Urządzenie drenażowe w określonym tempie napełnia i opróżnia poszczególne komory mankietów. Drenaż rozpoczyna się od dystalnych (dalszych) części i stopniowo przesuwa w górę w kierunku serca, co imituje naturalne działanie układu limfatycznego. Urządzenia są w pełni bezpieczne i łatwe w obsłudze. Dzięki temu można z nich korzystać nie tylko w specjalistycznych gabinetach, ale także w domu lub w podróży. Bardzo dobrym wyborem w tym zakresie będą urządzenia do drenażu limfatycznego Therabody.

Drenaż limfatyczny - efekty

Jakie efekty może przynieść drenaż limfatyczny? Ten rodzaj zabiegu wywiera pozytywny wpływ na wiele układów organizmu, co powoduje, że drenaż limfatyczny ma wiele niekwestionowanych zalet.

1. Pobudzenie aktywności naczyń limfatycznych i poprawę przepływu limfy. Drenaż limfatyczny poprawia cyrkulację i stymuluje przepływ limfy, która odgrywa kluczową rolę w usuwaniu toksyn z organizmu. Zabieg uwalnia miejsca, w których gromadzi się płyn, co zmniejsza uczucie dyskomfortu czy sztywności.
2. Redukcja obrzęków i wysięków. Techniki wykorzystywane w drenażu kierują limfę z obszarów objętych zastojem do węzłów chłonnych. Zapobiega to gromadzeniu się płynu międzykomórkowego w tkankach. Zabieg jest jedną z najskuteczniejszych metod redukcji obrzęków i wysięków wynikających z zastojów limfy, stanów pooperacyjnych, urazów oraz schorzeń przewlekłych.
3. Dotlenienie i poprawa wyglądu skóry. Regularne sesje zabiegowe oczyszczają organizm z produktów przemiany materii, dzięki czemu wpływają na redukcję cellulitu i mogą spowolnić procesy starzenia się skóry. Dodatkowo drenaż limfatyczny redukuje zatrzymywanie wody w organizmie i ułatwia metabolizm tłuszczów. Przynosi bardzo dobre rezultaty jako terapia wspomagająca odchudzanie i redukcję nadprogramowych kilogramów.
4. Zmniejszenie napięcia i działanie relaksacyjne. Masaż za pomocą aparatu do drenażu limfatycznego przynosi korzyści zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Drenaż wpływa uspokajająco na organizm, aktywując przywspółczulny układ nerwowy odpowiedzialny za relaks i regenerację. Sprzyja to redukcji kortyzolu (hormonu stresu). Wiele osób już po pierwszym zabiegu doświadcza wyraźnej poprawy samopoczucia, odprężenia i relaksu.
5. Szybsza regeneracja mięśni po treningu. Aktywność fizyczna zwłaszcza związana z treningami o dużej intensywności stanowi spore obciążenie dla organizmu. Osoby uprawiające różne dyscypliny sportu narażone są na ból mięśni, obrzęki i kontuzje, które ograniczają mobilność, a także obniżają możliwości zawodników. Kluczową rolę w przeciwdziałaniu kontuzji oraz poprawie wyników odgrywa odpowiednia regeneracja. Regularne stosowanie drenażu limfatycznego po wysiłku sportowym wpływa na poprawę parametrów siłowych, stymuluje krążenie limfy oraz przyspiesza usuwanie nagromadzonych toksyn. Terapia wspomaga regenerację tkanek miękkich oraz redukcję stanów zapalnych, co przekłada się na poprawę wydajności oraz zmniejsza ryzyko kontuzji. Masaż limfatyczny nóg doskonale sprawdza się w sytuacjach przetrenowania – zapobiega DOMS, czyli zespołowi opóźnionych bolesności mięśni.

Wskazania do drenażu limfatycznego – komu polecane są zabiegi?

Drenaż limfatyczny polecany jest osobom, które:

• chcą przyspieszyć regenerację po wysiłku fizycznym,
• doświadczają uczucia ciężkich nóg,
• zmagają się z obrzękami i zastojami limfatycznymi,
• chcą wesprzeć działanie układu odpornościowego,
• chcą wspomóc proces odchudzania,
• są po urazach lub zabiegach operacyjnych, które wywołały obrzęki.

Drenaż limfatyczny – przeciwwskazania. Kto nie może korzystać z zabiegów?

Mimo że drenaż limfatyczny należy do bezpiecznych technik, istnieje kilka przypadków, w których nie powinien być wykonywany. Przeciwwskazaniem do zabiegu jest:

• stwierdzona niewydolność serca – stymulowanie przepływu limfy wiąże się z ryzykiem przeciążenia układu sercowo-naczyniowego;
• stany zapalne skóry o podłożu bakteryjnym, wirusowym lub grzybiczym – wykonywanie drenażu limfatycznego przy aktywnych infekcjach może przyczynić się do jej rozprzestrzenienia na inne rejony organizmu;
• zakrzepica żył głębokich – drenaż niesie ryzyko przemieszczenia skrzepu krwi.

Dlatego ważne jest, aby przed rozpoczęciem terapii skonsultować się z lekarzem, bądź fizjoterapeutą.

Masaż limfatyczny a żylaki

Czy obecność żylaków wyklucza pacjentów z zabiegu drenażu limfatycznego? Zależy to przede wszystkim od konkretnej sytuacji pacjenta oraz stopnia zaawansowania zmian. Przy drobnych żylakach drenaż limfatyczny z reguły nie będzie stanowić przeciwwskazania. Drenaż wówczas powinien być delikatny i skierowany na odpływ limfy. Przeszkodą są rozległe żylaki w postaci miękkich sinawych uwypukleń, dlatego przed przystąpieniem do terapii, kluczowa jest konsultacja z flebologiem. Specjalista od naczyń żylnych na podstawie wywiadu i badania oceni ryzyko i korzyści związane z zabiegiem.

Drenaż limfatyczny a miesiączka

Miesiączka nie stanowi przeszkody w wykonywaniu drenażu limfatycznego manualnego lub za pomocą urządzenia do presoterapii. Zabieg przynosi pozytywne efekty w kontekście redukcji obrzęków i usuwaniu nadmiaru wody z organizmu oraz łagodzeniu bólu menstruacyjnego. Natomiast jeśli występują silne bóle brzucha oraz obfite krwawienie, warto skorzystać z drenażu po ustąpieniu objawów.

Zakrzepica a masaż limfatyczny

Zakrzepica żył głębokich niesie za sobą ryzyko niebezpiecznych powikłań, dlatego osoby ze zdiagnozowaną chorobą muszą unikać masażu limfatycznego. Zabieg w aktywnej fazie choroby niesie ryzyko oderwania skrzepów krwi, co może spowodować przemieszczenie ich do płuc i rozwoju zatoru płucnego stanowiącego realne zagrożenia życia. Dlatego leczenie w tym przypadku skupia się na wdrożeniu leków przeciwzakrzepowych oraz monitorowaniu organizmu. Natomiast w przypadku zakończenia leczenia zakrzepicy, kiedy ryzyko zakrzepów zostanie wyeliminowane, masaż limfatyczny może być stosowany. Zawsze natomiast wymaga to wcześniejszej konsultacji lekarskiej.

Czy można wykonywać masaż limfatyczny w ciąży?

W trakcie drugiego i trzeciego trymestru ciąży zwiększa się napięcie miednicy, przepony oraz górnego otworu klatki piersiowej. Utrudnia to przepływ limfy, powodując bolesne obrzęki. Co druga kobieta w ciąży doświadcza bolesnych obrzęków (głównie kończyn dolnych). W walce z opuchlizną bardzo dobre rezultaty może przynieść drenaż limfatyczny. Ponadto zabieg pozytywnie wpływa na łagodzenie dolegliwości bólowych oraz ogólne odprężenie organizmu.

Warto podkreślić, że ciąża nie musi być przeciwwskazaniem do przeprowadzenia zarówno manualnego, jak i mechanicznego drenażu limfatycznego, jednak terapię można rozpocząć nie wcześniej niż po pierwszym trymestrze ciąży, wyłącznie po uzyskaniu zgody lekarza prowadzącego. Masaż limfatyczny będzie odpowiednim zabiegiem również po porodzie. Presoterapia poprawia jędrność i ogólną kondycję skóry, co sprzyja modelowaniu sylwetki.

Możliwe skutki uboczne po drenażu limfatycznym

Drenaż limfatyczny należy do zabiegów bezpiecznych. Jednak jak w przypadku każdej terapii u niektórych osób mogą wystąpić pewne reakcje organizmu, które warto znać. Należą do nich między innymi:

• krótkotrwałe nasilenie bólu – ból po drenażu limfatycznym może być skutkiem rozluźnienia napiętych tkanek;
• uczucie zmęczenia – stymulacja układu limfatycznego może powodować zmęczenie i znużenie organizmu, które zazwyczaj mija po kilku godzinach;
• zwiększone oddawanie moczu – częste parcie na mocz po drenażu limfatycznym wynika z poprawy przepływu krwi i limfy w organizmie.

Wszystkie powyższe dolegliwości mają charakter przejściowy i nie powodują długotrwałych skutków.

Drenaż limfatyczny wykazuje szereg korzyści dla organizmu w postaci redukcji obrzęków oraz poprawy krążenia limfatycznego. Mimo, że w niektórych przypadkach może być on niewskazany, to jednak większość osób bez przeszkód może się poddać zabiegowi. W zależności od preferencji oraz stanu zdrowia można wybrać drenaż manualny, bądź mechaniczną za pomocą specjalnego urządzenia.

Bibliografia:

1. Wróbel P., Nowak M., Jonak P., Opuchlik A., Drenaż limfatyczny jako nieinwazyjna metoda udrażniania systemu chłonnego. Journal of public health, nursing and medical rescue; 2012; 22-26.

2. Foldi M., Strosenreuther R, Podstawy manualnego drenażu limfatycznego. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2005.

3. Tomson D., Schuchhardt Ch., Drenaż limfatyczny, Wydanie 1, 2020.